Magmaalamon batok Loan Payment Scammer

Sa kasamtangan, ubay-ubay na ang mga konsumedor nga nahibalo na sa mga kapeligrohan sa “phishing” (mga scammer nga mangawat sa personal nga mga kasayuran diha sa internet), ang pipila nga mga kriminal nagpili ug usa ka laraw: mao kini ang scam sa pagbayad sa utang (loan payment scam). Aron molampos ang maong scam sa pagbayad sa pautang, ang maong mga kriminal mamahimong mogamit og mga pamaagi aron ilaron og limbongan ang ilang mga biktima aron mosalig kanila ug ihatag kanila ang kwarta nga bayad sa ilang pautang (loan).

Una, ang scammer mamahimong magkighigala og sa dihang suod na magpasalig sa mga biktima nga siya adunay kaila o koneksyon sa usa ka bangko (o uban pang organisasyon sa pagpautang) nga andam motabang sa mga tawo nga maproseso ang ilang pautang (loan) nga mas dali ug mas sayon. Sa higayon nga makuha nila ang pagsalig sa biktima, sila mangita og pasangil aron makuha ang mga bayad gikan sa mga biktima, sila magpasalig nga ang maong salapi gamiton alang sa pagproseso sa mga pautang. Apan, tino nga ang maong mga salapi mapadulong sa mga scammer — dili sa bangko o nagpahulam!

Pwede nimo mabintahaan ang maong “loan scammers” pinaagi niining mga musunod nga mga sugyot:

Bayad kanunay sa imong mga obligasyon nga adunay kalabutan sa utang og uban pang mga transaksyon dinha sa husto og lihitimo nga pamaagi (channels) sa bangko. Kini nga mga pamaagi naglakip sa pagbayad diha sa mismong branch sa imong bangko, o kaha pinaagi sa paggamit og awtomatikong mekanimso “automatic debit” diin ang bangko awtomatikong mokuha og bayad para sa imong utang gikan sa imong account diin gideposito ang imong salapi diha susamang bangko. Mamahimo nimo kini nga gamiton nga mekanismo kung ikaw mokuha ug loan sa sakyanan, loan sa balay, o kaha loan alang sa negosyo.

Pahimusli ang ‘auto debit’ nga pamaagi sa pagbayad. Pangutan-a ang imong bangko bahin niini; mao kini ang hilabihan ka sigurado ug mas kombenyente nga pamaagi. Pananglitan, ang BDO adunay usa ka “Automatic Debit Arrangement ADA” nga magbalhin sa imong binulan nga mga amortisasyon gikan sa imong gituka o gipili nga mga account sa BDO Savings o Checking.

Tino-a pinaagi sa pag beripika sa imong bangko og uban pa nga kompanya nga nagapa-utang. Kung adunay nagtanyag nga motabang sa pagproseso sa pagbayad sa imong pautang o aron mapaspas ang pagproseso sa imong pag-aplay og pautang (loan), ayaw ihatag dayon ang imong pag-uyon. Bisan kung ang tawo nga nitanyag niini imong higala o paryente, ayaw pugsa ang imong kaugalingon ngadto sa pagtando o pag-uyon dayon.

Hinuon, tawag o bisitaha ang imong branch sa bangko o sa nagapautang nga kompanya. Susiha kung ang maong tawo nga nagtanyag kanimo og tabang gitagaan ba og pagtugot sa imong bangko aron sa pagtabang sa mga kustomer sa pagbayad sa mga utang ug pagproseso sa mga aplikasyon. Pagkahuman, pangutana kung ang proseso sa pagbayad sa utang o aplikasyon sa pahulam lehitimo og gitugutan sa bangko/nagpahulam nga kompanya. Kung malapuson nimo nga napamatud-an ang tanan, ayha na dayon ka magpadayon og paghatag og pagtugot.

Batasana ang paglikay unya dugang nga pagkamabinantayon kung adunay mohangyo kanimo nga ibalhin ang imong salapi sa usa ka personal account; labi na kung kini alang sa pagproseso sa usa ka aplikasyon sa pautang (loan) o sa dihang ihatag na ang naaprobahan nga loan.

Ayaw kalimti ang bahin sa mga phishing scams

Ang phising gipahinabo pinaagi sa limbong: sa sinugdanan ang scammer mamahimong higalaon ka, og sa dihang kamo managhigala na magpadala og usa ka text message, usa ka email, usa ka pribado nga mensahe, o usa ka link nga mag-aghat sa gipunting nga tawo (biktima) nga ipaambit ang personal nga kasayuran (personal information).

Sa higayon nga makuha sa scammer ang personal nga kasayuran sa biktima, mamahimo na dayon nga dali nga kawaton ang salapi sa usa ka tawo pinaagi sa pag-hack online.

Mamahimo nimo nga mabintaha-an ang mga scammer og mapanalipdan ang imong personal nga mga datos pinaagi sa pagkahibalo kung gi-unsa ka nila pagsulay nga limbongan aron ipaambit nimo ang imong personal nga mga datos. Dunay pipila ka mga timaan isip pasidaan:

1. Ang nanawag o nagpadala sa mensahe mangutana alang sa imong username ug password sa imong online banking account. Mahimo usab nga pangayoon ang imong One time PIN o OTP. Ang imong bangko, dili gayud mangayo og sama niining mga personal nga mga kasayuran.
2. Ang nanawag o nagpadala ug mensahe maghatag kanimo ug mga email o mga link sa teksto nga mosangpot sa mga website nga nangayo alang sa imong personal nga kasayuran (personal information), lakip ang imong mga kredensyal sa online banking account. Ang imong bangko dili gayud magpadala kanimo og susama nga mga links. Kasagaran, ang imong bangko magpadala lamang og mga links aron ipaambit ang kasayuran sama sa mga hulagway alang sa promosyon.
3. Ang nanawag o nagpadala sa mensahe maghangyo kanimo nga pamatud-an ang imong account pinaagi sa usa ka tawag sa telepono, text message, direktang pagmensahe diha sa imong social media nga account, o email. Magduda ka kung gihangyo ka nga pamatud-an ang imong account pinaagi sa pagpaambit sa imong kaugalingon nga kasayuran: imong ngalan, adlawng natawhan, ngalan sa dalaga pa ang imong inahan, ug uban pa. Ang maong mga kasayuran mamahimong gamiton aron ma-access ang imong account. Ang imong bangko dili gayud mangayo alang sa imong personal data.

KASAYURAN

Ang nanawag o nagpadala sa mensahe mangayo alang sa mosunud nga kasayuran pinaagi sa usa ka tawag sa telepono, direkta nga mensahe, email, o text message: ang numero sa imong credit card; petsa nga mo-expire imong credit card; ang imong CVV card (o Card Verification Value, nga makita sa likod sa imong credit card); ang imong OTP aron sa pagberipika alang sa mga transaksyon sa dihang ang maong scammer mamalit online gamit ang imong credit card. Ang maong mga kasayuran dili gayud ginapangayo sa imong bangko.

Ang mga scammer kanunay nga anaa sa gawas aron mangbiktima; Hinumdomi kini nga mga pasidaan aron mapanalipdan nimo ang imong kaugalingon ug ang imong salapi gikan sa ilang mga laraw.